Scars, klein meesterwerkje uit de Mississippi Delta, van Marc Borms uit Erembodegem

Een recensie schrijven over een werkstuk dat door een vriend werd gemaakt, hoe doe je dat? Vind je 't maar zozo, bedekken met de mantel der stilte? En anders... gewoon zeggen wat j'ervan denkt? Ook als men er je mogelijk van gaat verdenken positief vooringenomen te zijn, omdat je zo uitbundig de loftrompet steekt?

Awel ja, zie, dan zijn we daar direct vanaf. Met Marc Borms, ook uit Erembodegem, sta ik al meer dan dertig jaar op vriendschappelijke voet, we werkten al ongeveer de helft van die periode redelijk nauw samen rond allerlei projecten - de reeks stadsspelen-in-fotoboeken Mysterieus België is daar wellicht het belangrijkste van - en met Scars heeft hij een album gemaakt dat ik persoonlijk een klein meesterwerkje vind. Aangezien ik geen andere persoonlijke mening heb dan de mijne, zul je het daarmee moeten stellen.

En zo klein vind ik dat meesterwerkje nu ook weer niet, want in een eerste reactie vergeleek ik Scars met de sobere bijna-solo albums van Bruce Springsteen - vooral dan The Ghost of Tom Joad, Devils & Dust, zelfs Nebraska - en wie mij ook maar een béétje kent, weet dat er daarna geen trap van vergelijking meer komt.



Het heeft met de onbetwistbare storytelling kwaliteiten van Marc te maken, een schrijver is daar gevoelig voor. Luister bijvoorbeeld naar de opener, The ballad of Ella Mae Ford, waarin ie zo ongeveer de geschiedenis van de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging vertelt, en waarin iconische namen figureren als Emmet Till, Medgar (Evers), Selma - en 'strange fruit hanging from the trees, burning crosses in the dark'. Het geeft mij nog altijd de shivers.

Dit album van een witte zanger-muzikant klinkt dan ook heel zwart, en zeer on-Erembodegems - Scars klinkt meer als iets dat je associeert met de Mississippi Delta, met New Orleans, 'Muddy's land' (in Bear Lake Road). Als Marc zingt (in The ballroom of your mind) 'So when I have to leave this place, / Rest my body in Mississippi' - dan geloof je hem. Hij is er vaak genoeg geweest, doorgaans samen met broer Luc (die uiteraard mondharmonica speelt op het album), onlangs nog samen met hun Moemoe - ze vierde daar haar 84ste verjaardag -, hij treedt er ook op en heeft er -
ook al eens samen met Luc - een paar boeken over geschreven.



When it snows is nog zo'n kortverhaal-in-liedjesformaat, een muzikale snapshot in woorden - over ene Lewis en zijn eenzame gevecht met de sneeuw... alleen komt het woord ('eenzaamheid') niet voor in het verhaal. En toch gaat het daar de hele tijd over, tot en met in die verkillende punchline: 'He's tired and cold, and broken down, and all that's left is pain / When it snows / And no one knows.' - Als ik ooit in de les creatief schrijven het begrip 'subtekst' wil toelichten, kan ik dit liedje gebruiken, Marc.

De liner notes en de titel van het album laten er geen twijfel over bestaan: dit zijn liedjes die gemaakt moesten worden, na 'a very emotional but special year in my life'. Nogal wat kunst ontstaat uit een therapeutische behoefte, maar de kunst is om het persoonlijke te verheffen tot iets universeels, dat voor iedereen herkenbaar is, waarin elke consument van het kunstwerk in kwestie zijn of haar eigen verhaal terug kan vinden. Ik ken de autobiografische achtergronden van From the inside, maar de tekst kan het stellen zonder de anekdote, en dan doet het er niet meer toe of wat verteld wordt een fictie is of 'waargebeurd'. Goeie teksten maken hun eigen werkelijkheid, in het hoofd en in het hart van wie de woorden leest of hoort.



Marc schrijft kortverhalen, gaat soms heel filmisch te werk, kiest dan weer voor de poëzie - het loutere beschrijven van situaties, al dan niet in metaforen... zoals in When my sun goes down, Mermaid moonshine of Leave the light on. De anekdotische inspiratie, de 'you' in When my sun goes down ... je mag het allemaal zelf invullen. Less is more, Marc laat veel weg - en zo krijgt de verbeelding van de luisteraar vrij spel.

Hetzelfde mag je zeggen over de muziek. Met Marc op akoestische gitaar, Luc op mondharmonica, Nils De Caster op 'violin, mandolin & lapsteel' en Jack Thysen op drie soorten bas krijg je een behoorlijk beperkte instrumentatie. Een minimale muzikale input... met een maximale output. Want wat Luc, Nils en Jack toevoegen qua sferen en accenten komt telkens volop tot zijn recht, verdrinkt niet in een 'wall of sound', pakt je - hoe ingetogen ook - direct bij je nekvel, zet de scènes die geschilderd worden in een gedempt licht, zorgt ervoor dat de woorden nog intenser binnen komen door als het ware een emotioneel kader te scheppen.

Het resultaat? Instant kippenvel.

Scars is een klein meesterwerkje uit de Mississippi Delta, van Marc Borms uit Erembodegem. Zeg dat een andere gast uit Erembodegem het gezegd heeft. En zeg het vooral voort!



De cd bestellen kan door een mailtje te sturen naar marc.borms@gmail.com. 

Naam & adres meegeven! Hij geeft je dan een rekeningnummer door waarop je kunt betalen; de cd wordt opgestuurd na betaling. Afhalen aan huis kan ook.

Kostprijs 15€ en aan huis geleverd per post = 20€.

Patrick Bernauw zette singer-songwriter Marc Borms in diens huiskamer achter de micro en liet hem honderduit vertellen over de Mississippi Delta, de Afro-Amerikaanse geschiedenis en de burgerrechtenbeweging, John Hurt & John Prine, de inspiratie voor zijn songs (mermaid moonshine!), wat je zoal met je eigen biografie kunt aanvangen, hoe die liedjes werden geschreven - soms als een heus gedicht, soms als een short story... Met de nodige humor en in beschaafd Erembodegems: