24.11.23
In gesprek met Guy Didelez over "James Ensor, mijn (on)gerijmd leven"
In James Ensor: Mijn (on)gerijmd leven reconstrueerde mijn compagnon de route Guy Didelez samen met Caryl Strzelecki het leven van de beroemde kunstenaar in 40 rijmpjes en verzen, en evenzovele illustraties. Humoristisch, toegankelijk en aangevuld met weetjes over het leven van Ensor, voor een publiek van 9 tot 99 jaar.
Guy Didelez gaf enige tijd les, Nederlands – maar is sinds 1995 voltijds schrijver van voornamelijk jeugdboeken, toneelteksten en scenario’s. Jaarlijks geeft hij honderden lezingen in scholen en zijn boeken worden geregeld herdrukt… en zijn ondertussen vertaald in het Duits, Frans, Italiaans, Zweeds, Noors, Spaans, Tsjechisch, Fins, Sloveens, Thais, Engels en Koreaans. Caryl Strzelecki is illustrator, strip- en reclametekenaar, cartoonist… Hij werkte o.a. samen met Rudi Vranckx.Het gedicht De beelden uit mijn kinderjaren geeft een uitstekend idee wat je zoal mag verwachten:
De beelden uit mijn kinderjaren,
ik neem ze eeuwig met me mee.
De aap die op een vis wil varen,
Oostende, moeder en de zee.
De maskers in de glazen kasten,
de griezel met zijn grote kop.
Ze kruipen in mijn duurste kwasten,
ze duiken in mijn werken op.
De winkellade vol met knoppen,
de beesten die ik zo goed ken...
Ik zal het nooit kunnen verstoppen:
ze zijn een deel van wie ik ben...
In 2023 vieren wij ons veertigjarig jubilé van diverse samenwerkingen voor radio, televisie, op het podium en uiteraard ook in boekvorm. En uiteraard ook een vriendschap die al dertig jaar mocht duren. Samen met Guy keert ik in dit interview terug in de tijd, naar het jaar 1983, toen we zij aan zij op de Boekenbeurs zaten met ons eerste boek. Naar de strijd van die beginjaren, de kringen rond het literair tijdschrift Initiatief, de eerste (jongeren)uitgeverij die ik als prille twintiger mee uit de grond stampte.
Zo kom je niet alleen veel over een schildersleven te weten, maar ook over onze twee schrijverslevens.
Het interview vond plaats in de bibliotheek van het Predikheren in Mechelen, en werd voorbereid samen met de schrijversklassen van het Conservatorium van Mechelen en die van de Academie voor Podiiumkunsten in Aalst, waar ik docent creatief schrijven ben. Zo kozen enkele van mijn cursisten een favoriet gedicht uit de bundel om voor te lezen, en gaven ze daar ook enige toelichting bij.
5.10.23
Sagen en Legenden uit het Land van Aalst, verteltheater op de vooravond van Halloween
... bundelt een aantal activiteiten die kaderen in de mystieke wereld van bijgeloof, sagen en legenden, geserveerd op een bedje van horror en sciencefiction.
Aalst zit vol beklijvende griezelverhalen. Kom ze ontdekken... als je durft tenminste!
Verteltheater met Legenden van Lagelande, de Bloedkoesj, de Klèdden met zijn vel en andere Oilsjterse Verrozjelkes
Praktisch: zaterdag 28 oktober 2023, van 19.30 tot 20.30 uur
Gratis - maar reserveren is vereist, en wel hier!
Locatie: zaal Geuzen, Utopia 1, Aalst
Legenden van Lagelande, door Patrick Bernauw
Over Sagen en Legenden uit het Land van Aalst:
Vroeger noemden we ze 'sagen en legenden', vandaag zijn het urban legends. In het Aalsterse denken we dan bijvoorbeeld aan de Bloedkoesj, of de Klèdden… Schrijver Patrick Bernauw is een specialist terzake. Zo publiceerde hij recent nog een bundel zeer korte Legenden van Lagelande.
Samen met zijn cursisten van de schrijversklassen aan de Academie voor Podiumkunsten publiceerde hij de boeken Sagen en Legenden uit het Denderland en Kasteel van Verdoemenis. Zij maakten ook het hoorspel en verteltheater Oilsjterse Verrozjelkes.
Met de schrijversklassen speelt hij nu een selectie 'waar gebeurde' griezelverhalen voor jou.
Teksten zijn er van Patrick Bernauw (Legenden van Lagelande), Veerle Van Vaerenbergh (De Kledden vroeger en nu, Griet van 't Kruis, Wolven huilen) en Glenn Govaert (De Bloedkoesj). Patrick en Veerle treden op met Isabelle Tolleneer, Jos Van Dorpe, Anna van Ro en Anke Verleysen. Muziek & soundscapes: Fernand Bernauw.
Luister hier naar de hoorspelversie van Legenden van Lagelande:
9.8.23
Luisterboeken podcast van Patrick Bernauw, met Verona Adriaensens en Maurice Maeterlinck
Het bloed kruipt waar het niet gaan kan: ik begon mijn literaire carrière begin jaren tachtig met het schrijven van scenario's voor hoorspelen die werden uitgezonden door de toenmalige BRT. Zelf regisseren, laat staan een rol spelen of optreden als verteller, zat er niet in. Dat was de belangrijkste reden voor mij om samen met mijn broer Fernand in 1988 het Onafhankelijk Radiofonisch Gezelschap ORAGE op te richten, waarmee we meer dan tien jaar lang luisterspelen, luisterverhalen, documentaires, poëzieprogramma's en wat nog al meer maakten voor - in onze topjaren - meer dan 60 vrije radio's.
Toen podcast stilaan ingeburgerd begon te geraken, bloeide de oude liefde opnieuw op en momenteel heb ik twee nogal succesvolle podcasts lopen: Mysterieus België en Ware Misdaad. Ondertussen begint ook het luisterboek door te breken, en dus ging ik aan de slag met eigen werk en produceerde een aantal luisterboeken, die verschenen bij o.a. Luisterrijk en Storytel (zoeken op 'Patrick Bernauw').
Die luisterboeken hebben het voordeel dat ze reclamevrij zijn, maar het nadeel dat ze wel wat geld kosten. Daarom dacht ik dat het misschien interessant kon zijn een podcast te starten, die uitsluitend gewijd is aan luisterboeken. Zo'n podcast heeft het voordeel dat het gratis is, maar het nadeel dat je wel een paar reclamespotjes te horen krijgt bij ieder nieuw deel.
De afgelopen jaren ging ik heel vaak achter de micro zitten, om eigen werk te spelen of in te lezen, maar regelmatig zat ik daar ook om het werk van anderen te brengen... want trad ik in het verleden erg veel op als performer in vertel- of muziektheater producties, of gaf ik lezingen aan de vleet... dan vind je mij de jongste jaren vooral in de studio, als stemacteur.
Eén van de vertolkingen waar ik zeer trots op ben, is die van Rogier, het hoofdpersonage uit De kastanjeboom van Verona Adriaensens: Je kent iemand die rouwt om het verlies van zijn geliefde en die zich afvraagt: wat loop ik hier nog te doen? Luister dan naar Rogier. Hij neemt je mee naar de belangrijke gebeurtenissen uit zijn leven. Je ziet, hoort, voelt wat hij meemaakt. Luister naar Ombra mai fu van Händel, het lievelingslied van zijn vriendin Anna, een lofzang voor de boom en zijn schaduw. Luister naar wat er gebeurt als plots een zware tak van de kastanjeboom wordt afgezaagd, de tak waarin de mezen huizen. De kastanjeboom is het intieme verhaal van Rogier waarin hij zijn geheim, dat hij zelfs nooit deelde met zijn dochter, aan Anna vertelt. Recht uit het hart, zonder omwegen, zonder franjes toont hij haar zijn ziel.
De hoorspel monoloog, in een geluidsregie en montage van Antoine Derksen verscheen eerder als luisterboek, verkrijgbaar aan 9,99€ bij o.a. Bol, Storytel en Luisterrijk.nl. En nu dus ook, in 4 delen, als eerste productie van de Luisterboek Podcast:
De volgende productie wordt Pelléas en Mélisande. een toneelstuk van de in het Frans schrijvende Vlaamse auteur Maurice
Maeterlinck, die in 1911 vereerd werd met de Nobelprijs Literatuur. Het symbolistisch
sprookje speelt in een vaag middeleeuwse wereld, een Vlaanderen dat we ook
kennen uit de sagen en legenden. Je zou het fantasy kunnen noemen. Het
toneelstuk is misschien vooral bekend door de operabewerking van Debussy, en
vertelt hoe prins Golaud verdwaalt tijdens de jacht in het woud en bij een bron
de mysterieuze Mélisande aantreft. Hij ontfermt zich over haar, en huwt haar…
Maar tussen Mélisande en zijn halfbroer Pelléas bloeit al gauw een fatale
genegenheid op, een dodelijke zielsverwantschap…
Ik vertaalde het toneelstuk en herwerkte het naar proza, het verscheen dan ook in boekvorm (paperback) en als ebook. Vervolgens maakte ik een versie voor verteltheater en voor luisterboek, die ik zelf inspeelde. Antoine Derksen verzorgde opnieuw de montage en de geluidsregie. En mijn broer Fernand leverde de muziek, die je kunt terugvinden op naami.bandcamp.com onder de titels Eutopia en Celtic Spirit. Het volledige luisterboek is verkrijgbaar bij o.a. Storytel, Bol.com, Luisterrijk (9,99€) maar dus ook gratis, zij het niet reclamevrij, in de Luisterboeken Podcast.
Op dit moment is het eerste deel van 3 al gepubliceerd, tweewekelijks volgen deel nu 2 en 3... Abonneer je dus snel via Spotify, Google of Apple Podcast, de Spreaker App of waar je ook maar podcasts kunt beluisteren... zodat je de volgende afleveringen zeker niet mist!
5.8.23
Het beste uit Ware Misdaad, 2022
In 2022 startte ik met een nieuwe true crime podcast, Ware Misdaad, waarin ook minder bekende maar steeds boeiende en verrassende criminele kwesties onder de loupe worden genomen. Nu eens in een luisterverhaal, dan weer in een gespeelde monoloog of zelfs in een heus hoorspel. Altijd speelt de begeleidende muziek een vooraanstaande rol. Vaak is die afkomstig van mijn muziektheater Compagnie de Ballade (1998-2011), in het bijzonder van mijn broer Fernand, die je kunt vinden als Naami op Bandcamp.
De podcast nam een vliegende start, en het leek mij een goed idee de highlights van die eerste jaargang te bundel in een luisterboek, te vinden op o.a. Luisterrijk (€ 9,99) en in je Storytel abonnement. Natuurlijk kun je deze afleveringen én de lopende jaargang ook gratis maar niet reclamevrij beluisteren op de podcast:
In deze selectie waargebeurde misdaadverhalen, opgenomen en uitgezonden in 2022, wordt de vraag gesteld of Edgar Allan Poe dan werkelijk een verhaal schreef over een moord die hij zelf pleegde. Samen met Vera Van Nooten van mijn schrijversklas aan het Conservatorium van Mechelen zocht ik een verklaring voor de mysterieuze dood van Alfred Loewenstein, 'de man die uit de lucht viel'. En met een gezelschap van cursisten aan de Academie voor Podiumkunsten in Aalst, maakte ik een hoorspel over de moord op het operazangeresje Alice Renaud. Ten slotte kroop ik ook in de huid van Henri Landru, die wel eens de moderne Blauwbaard wordt genoemd, en in die van Erik Jan Hanussen. Deze variété artiest zou hebben opgetreden als toekomstvoorspeller voor Adolf Hitler, en werd wellicht daarom ook vermoord. Over deze kwestie schreef ik lang geleden samen met Guy Didelez het bekroonde en veelvuldig vertaalde jeugdboek In het teken van de ram.
17.7.23
Het Mysterie van Marville: een truecrime podcast, ebook, paperback
Het ebook en de paperback bestonden al langer, maar nu kun je ook met deze podcast op onderzoek gaan in Marville.
'Luister naar mij, meneer,' zei de oude vrouw. 'Kom en volg me naar het kerkhof en luister naar me. Ik moet je iets vertellen. Het zal geen sprookje zijn, geen urban legend, geen fictie. Ik zal me aan de feiten houden, meneer.'
'Er zijn 41 Canadezen begraven op het kerkhof van de Heilige Hilaire, meneer. Onder hen: 26 pasgeboren baby’s en 12 baby’s die slechts een paar maanden tot een paar jaren leefden. Ik zal een liedje voor je zingen, meneer. Maar het zal geen wiegeliedje zijn. Het wordt een Koude Oorlogsbaby Blues.'
Marville is een slaperig dorpje aan de Franse kant van de Frans-Belgische grens. Met deze podcast als leidraad, of met het dossier dat ik samenstelde over het mysterie van Marville en publiceerde als paperback en ebook kun je nu ook zelf ter plaatse op onderzoek gaan.
Script: Patrick Bernauw / Presentatie: Patrick Bernauw, additionele stem: Karin De Greeve
Montage: Antoine Derksen
Geluidseffecten: Freesound.org
Muziek: Adobestockaudio - Blue Sky Blues (Peter Crosby) - Eye for details (Jay Varton) - Death Sentence (Life Span) – Come back baby (The Tap Room)
'Er zijn 41 Canadezen begraven op het kerkhof van de Heilige Hilaire, meneer. Onder hen: 26 pasgeboren baby’s en 12 baby’s die slechts een paar maanden tot een paar jaren leefden. Ik zal een liedje voor je zingen, meneer. Maar het zal geen wiegeliedje zijn. Het wordt een Koude Oorlogsbaby Blues.'
Marville is een slaperig dorpje aan de Franse kant van de Frans-Belgische grens. Met deze podcast als leidraad, of met het dossier dat ik samenstelde over het mysterie van Marville en publiceerde als paperback en ebook kun je nu ook zelf ter plaatse op onderzoek gaan.
Script: Patrick Bernauw / Presentatie: Patrick Bernauw, additionele stem: Karin De Greeve
Montage: Antoine Derksen
Geluidseffecten: Freesound.org
Muziek: Adobestockaudio - Blue Sky Blues (Peter Crosby) - Eye for details (Jay Varton) - Death Sentence (Life Span) – Come back baby (The Tap Room)
21.6.23
Het Literariteitenkabinet: een mooie afsluiter van een jaar creatief schrijven in het Conservatorium van Mechelen
Op 19 juni sloten we alweer een jaar creatief schrijven aan het Conservatorium van Mechelen af met een gesmaakte literaire avond in de bibliotheek van het Predikheren, getiteld Het Literariteitenkabinet.
Enkele impressies:
Carl Cauwenbergh stelde zijn debuutroman voor,
Inge Van Camp, Els Peeters en Goedele Goetelen lazen cursiefjes,
en er werd zelfs een heus hoorspel ten gehore gebracht,
geschreven door Vera Van Nooten.
Er was een improvisatie van Peter Boogaerts rond de inspiratie van de schrijver.
Tom Van Den Broeck droeg poëzie voor,
en er waren brieven van Ingrid Van Remoortel,
een criminele monoloog van Nathalie Schraenen
en een pseudo-historische van Gaby Vervoort,
over ene Dodaans uit Mechelen.
Er werd een surrealistisch verhaal gespeeld van Jens Donckers,
dat een onverwacht vervolg kreeg,
met Fatma Taspinar live vanuit Kalmthout,
in een scenario van Koen Verbeeck.
Docent Patrick Bernauw trad bij dit alles op als ceremoniemeester,
en tot slot was er ook nog een live literaire wedstrijd.
Wil jij ook creatief schrijven in het Predikheren?
Dat kan op Maandag, Schrijfdag...
van 10 tot 13 uur (Nicole Persy)
of van 13 tot 16 uur (Patrick Bernauw of Elise Steenackers)
of van 18 tot 21 uur (Patrick Bernauw of Elise Steenackers)
Alle info:
patrick.bernauw@dkomechelen.be
nicole.persy@dkomechelen.be
elise.steenackers@dkomechelen.be
12.5.23
Legenden van Lagelande - Patrick Bernauw: zeer korte griezelverhalen of stiftgedichten?
Zijn deze Legenden van Lagelande een proeve van blackout poetry, en dus stiftgedichten… of zeer korte griezelverhalen? Allebei, neem ik aan. Ik ben al enkele jaren gefascineerd door het schrappend schrijven van de blackout poetry, en voor mijn griezelverhalen liet ik me al eens inspireren door sagen en legenden. Nu vroeg ik mij af wat het zou geven als ik het Oost-Vlaams Sagenboek van Stefaan Top als bronmateriaal zou gebruiken.
De collages van woord en beeld laten zich lezen en bekijken als berichten van gene zijde, boodschappen uit een parallelle wereld, de alternatieve realiteit van Lagelande – waar de mythes van Vlaanderen werkelijkheid zijn. Uiteraard zit er ruis op de lijn, is de communicatie gestoord, zijn de letters moeilijk leesbaar en komen de beelden slechts fragmentair door, en uit perspectief getrokken. De collages dienen ontcijferd te worden en hoewel ze oorspronkelijk in kleur werden gemaakt, heb ik uiteindelijk gekozen voor een compromisloos zwartgrijswit. Op deze webpagina heb ik enkele originele versies in kleur opgenomen. Andere kleurrijke versies kunt u eventueel opsporen op instagram.com/patrickbernauw, geheel gewijd aan mijn blackout poetry collages.
Het boek (48 blz 200x200, 17,95 €) kan besteld worden in elke online of plaatselijke boekhandel, of via de webwinkel van het POD-platform.
Luister hier naar de hoorspelversie van Legenden van Lagelande:
(geest)
Kom en
kom en -
Ga met mij mee
naar Parijs!
Witte Middernacht
's nachts
zag hij een schone witte poes
en hij nam die mee
en zie,
daar zat een schone juffrouw te pronken op een stoel en
Zij
zegt: 'Pak
mij.'
honderdtwintig jaar was hij
verdoold! Ik hoorde
hem roepen - van de ene kant
naar de andere
hij moest dertien deuren open doen
en op iedere deur waren dertien sloten
en zo geraakte hij in
het Duivelkasteel
Dat is echt,
dat vrouwmens op mijn lijf,
mijn bloed dat stilstaat...
Dat is verschillende keren gebeurd 's nachts
en ik droomde niet, ik werd
van de mare bereden.
17.2.23
ChatGPT, of: de artificieel intelligente Fabeltjeskrant
Het is 17 februari 2023, 89 jaar geleden viel koning Albert van een rots in Marche-les-Dames. Al twee maanden lang probeer ik het artificeel intelligente programma ChatGPT vruchteloos een min of meer correcte weergave van de historische feiten te ontfutselen. De GPT dist telkens ik naar de gebeurtenissen van 17 februari 1934 vraag een andere foutieve versie van de feiten op (meer daarover op de podcast en de blogpost ChatGPT & de Moord op Albert I. Het lijkt me een goed idee om op de verjaardag van de dood van de koning nog eens een laatste poging te ondernemen... en tot mijn niet geringe verbazing blijkt het taalmodel nu voor het eerst in staat tot een tamelijk juiste weergave van wat we maar 'de officiële versie van de feiten' zullen noemen.
De dood van koning Albert I van België in 1934 is een van de meest mysterieuze gebeurtenissen in de Belgische geschiedenis. Op 17 februari 1934 werd het lichaam van de koning gevonden aan de voet van een rotswand in Marche-les-Dames, een klein dorpje in de buurt van Namen. Hij was daar aan het bergbeklimmen.
De omstandigheden rond de dood van koning Albert I zijn tot op de dag van vandaag niet helemaal duidelijk. Er zijn verschillende theorieën en speculaties over wat er precies is gebeurd. De officiële lezing is dat de koning per ongeluk is uitgegleden en van de rotsen is gevallen. Er zijn echter ook geruchten dat hij is vermoord, bijvoorbeeld omdat hij te veel wist over een politiek schandaal, of omdat hij te kritisch was over de Duitse politiek in Europa.
Er zijn in de loop der jaren verschillende onderzoeken gedaan naar de dood van koning Albert I, maar geen van deze heeft ooit een definitieve conclusie opgeleverd. Het blijft dus een mysterie wat er precies is gebeurd op die fatale dag in maart 1934.
Op de onverklaarbare uitschuiver helemaal op het eind na klopt dit min of meer. Is het mogelijk dat mijn herhaalde correcties wat de dood van koning Albert betreft dan toch vruchten hebben afgeworpen?
Omdat de GPT eerder ook enigszins in de war is geraakt door de korte inhoud van mijn boek Het Illuminati Complot informeer ik even naar Leon Degrelle. Die was door de GPT immers al geïdentificeerd als 'de Belgische soldaat' die de koning vermoordde in Marche-les-Dames. Zelfs op de achterflap van Het Illuminati Complot klonk het iets genuanceerder als volgt: 'Televisiereporter Maarten Dejonckheere bijt zich vast in de mysteries rond een mogelijke "moord op Albert I". Het spoor leidt naar de extreem-rechtse Rex-beweging van Leon Degrelle, die vaak in verband wordt gebracht met de Illuminati, een geheim genootschap van katholieke fundamentalisten. Gesteund door nazi-Duitsland en de Italiaanse fascisten, beraamde Degrelle in de jaren dertig een coup die Leopold III tot het autoritaire staatshoofd van België moest kronen. De Illuminaten waren echter niet alleen zeer actief in de jaren dertig...'
De GPT komt nu met een mengeling van feiten en pure fictie, die weinig of niets te maken heeft met Het Illuminati Complot. De stelling dat Degrelle 'lange tijd beschouwd' werd 'als een van de hoofdverdachten in de zaak' van de moord op de koning, en alles wat daaruit volgt, wordt blijkbaar ad hoc door het programma verzonnen:
Leon Degrelle was een Belgische politicus en nazisympathisant die in de jaren 30 en 40 van de twintigste eeuw actief was in de extreemrechtse beweging Rex. Hij werd beschuldigd van betrokkenheid bij de dood van koning Albert I en is lange tijd beschouwd als een van de hoofdverdachten in de zaak.
Degrelle beweerde zelf dat hij onschuldig was en dat de beschuldigingen tegen hem politiek gemotiveerd waren. Hij zou zich echter verdacht hebben gemaakt door kort na de dood van de koning vanuit Brussel naar Marche-les-Dames te zijn gereisd en daar contact te hebben gehad met mensen die betrokken waren bij het onderzoek.
Volgens sommige theorieën zou Degrelle zijn ingehuurd door politieke tegenstanders van de koning om hem uit de weg te ruimen. Andere bronnen suggereren dat hij handelde in opdracht van de Duitse overheid, die destijds veel invloed had in België. Er is echter geen hard bewijs gevonden dat Degrelle daadwerkelijk betrokken was bij de dood van koning Albert I.
In de nasleep van de Tweede Wereldoorlog vluchtte Degrelle naar Spanje, waar hij politiek asiel kreeg van dictator Francisco Franco. Hij overleed in 1994 in het Spaanse Málaga. Ondanks vele speculaties is de precieze rol van Degrelle bij de dood van koning Albert I nooit definitief vastgesteld.
Zowel de feitelijke gegevens van de dood van de koning als de mogelijke betrokkenheid van Degrelle heb ik herhaaldelijk gecorrigeerd. Blijkbaar is dat nu voor het ene wel gelukt, maar blijft het programma voor het andere - met name, over Degrelle - blinde vlekken & zwarte gaten invullen met eigen verzinsels. Het klinkt bedrieglijk plausibel, maar het blijft in wezen zeer heel erg fake news. Eerder fabuleerde de GPT ook al op een redelijk geloofwaardig klinkende manier mijn biografie en een bibliografie bij elkaar - zoals hij dat deed voor wel meer Vlaamse schrijvers - en heb ik het programma ook op dit punt herhaaldelijk gecorrigeerd. Ik vraag de GPT dus wat hij vandaag over mijn leven en werk kan berichten... en ditmaal, op Robrecht de Bethune en De Bloedberg na (en dat hoorspel over Emile Verhaeren was echt wel een zijsprongetje)... klopt het zo ongeveer:
Patrick Bernauw is een Vlaamse schrijver en theatermaker, geboren in 1962 in Aalst, België. Hij heeft een brede en veelzijdige carrière in de kunst- en cultuursector, en heeft inmiddels meer dan 40 boeken geschreven. Zijn werk omvat romans, verhalenbundels, theaterstukken, hoorspelen, scenario's, poëzie en non-fictie, en hij heeft ook verschillende prijzen gewonnen voor zijn werk.
Bernauw staat bekend om zijn fascinatie voor geschiedenis en literatuur, en veel van zijn werk gaat over historische gebeurtenissen en personages, zoals de middeleeuwse graaf van Vlaanderen Robrecht van Bethune en de legendarische Vlaamse dichter Emile Verhaeren. Hij is ook geïnteresseerd in mysteries, legendes en complottheorieën, en heeft verschillende boeken geschreven over geheime genootschappen, mythen en sagen.
In zijn werk combineert Bernauw vaak feit en fictie, en experimenteert hij met verschillende literaire stijlen en genres. Hij heeft bijvoorbeeld een aantal literaire thrillers geschreven, waaronder "De Bloedberg" en "Het Illuminati Complot", die allemaal vol zitten met intriges, raadsels en onverwachte wendingen.
Bernauw heeft ook samengewerkt met verschillende theatergezelschappen en heeft verschillende toneelstukken geschreven en geregisseerd. Hij heeft ook meegewerkt aan verschillende radio- en televisieprogramma's, en heeft als spreker en presentator deelgenomen aan verschillende literaire festivals en evenementen.
Die Bloedberg zal een uitschuiver zijn, daarmee bedoelt ie ongetwijfeld Het Bloed van het Lam. Maar zie, de GPT komt nu ook met Het Illuminati Complot op de proppen. Ik vraag 'm dus of ie een korte inhoud kan verschaffen van dat boek, en ja hoor:
"Het Illuminati Complot" is een literaire thriller die zich afspeelt in België en Nederland, en het gaat over een jonge journaliste genaamd Tara die een complot ontdekt dat de machtigste mannen ter wereld met elkaar verbindt. Ze komt erachter dat de Illuminati, een geheim genootschap dat al eeuwenlang bestaat, betrokken is bij een duister plan om de wereld te beheersen.
Tara raakt steeds dieper verstrikt in het complot en wordt geconfronteerd met allerlei gevaren en intriges. Ze krijgt hulp van een excentrieke professor en een mysterieuze man genaamd Michael, maar ze weet niet wie ze kan vertrouwen. Samen proberen ze de waarheid te achterhalen en te voorkomen dat de Illuminati hun plannen uitvoeren.
Het boek bevat veel verwijzingen naar historische gebeurtenissen en personages, en speelt in op populaire complottheorieën over de Illuminati. Het boek is goed geschreven en spannend, met veel plotwendingen en intriges. Het is een aanrader voor lezers die houden van spannende literaire thrillers en geïnteresseerd zijn in samenzweringstheorieën.
Alleen is dit dus allesbehalve een samenvatting van mijn boek met de titel Het Illuminati Complot. Zelfs het hoofdpersonage heeft ie verkeerd: dat is niet de journaliste Tara, maar de journalist Maarten.
Tot mijn niet geringe verbazing herschrijft ChatGPT élk boek van me, of althans de korte inhoud, tot een geheel eigen versie die weinig tot niets te maken heeft met het origineel. Zo heeft de GPT-synopsis van De Zaak Louis XVII alleen het historische personage van Louis XVII en het genre gemeen met mijn boek:
"De Zaak Louis XVII" is een historische thriller van de Vlaamse auteur Patrick Bernauw. Het verhaal speelt zich af in Frankrijk in de 19e eeuw en gaat over de mysterieuze verdwijning van de Franse kroonprins Louis XVII.
De hoofdpersoon van het verhaal is Eugène Vidocq, een voormalige crimineel die na zijn vrijlating een nieuwe carrière is begonnen als privédetective. Op een dag krijgt hij bezoek van een mysterieuze vrouw, Louise de Montmorin, die hem vraagt om een onderzoek te starten naar de verdwijning van Louis XVII. Louise beweert dat zij de dochter is van de hertogin van Angoulême, de zus van de kroonprins, en dat zij bewijs heeft dat Louis XVII niet in de gevangenis gestorven is, zoals officieel werd beweerd, maar dat hij wist te ontsnappen en nog in leven was.
Vidocq is aanvankelijk sceptisch, maar als hij meer informatie over de zaak verzamelt, begint hij te geloven dat Louise de waarheid spreekt. Hij gaat op zoek naar de mensen die de kroonprins mogelijk hebben geholpen te ontsnappen en ontdekt dat er een hele complottheorie bestaat rond de zaak-Louis XVII.
Vidocq raakt verstrikt in een gevaarlijk spel, waarin hij moet oppassen voor zowel de Franse regering als voor degenen die hem helpen bij zijn onderzoek. Ondertussen wordt hij verliefd op Louise, wat zijn onderzoek nog gecompliceerder maakt. Uiteindelijk ontdekt Vidocq dat de zaak-Louis XVII verband houdt met een groter complot om de Franse monarchie omver te werpen en dat Louise's leven in gevaar is. Hij doet er alles aan om haar te beschermen en de waarheid over de kroonprins te achterhalen.
"De Zaak Louis XVII" is een boeiende thriller, waarin de geschiedenis van Frankrijk en het koningshuis centraal staan. Bernauw weet de lezer mee te nemen naar het Frankrijk van de 19e eeuw en weet de sfeer van die tijd goed te vangen. Het boek is gebaseerd op waargebeurde feiten, maar Bernauw geeft er zijn eigen draai aan en voegt fictieve elementen toe, waardoor het een spannend en verrassend verhaal wordt. De personages zijn goed uitgewerkt en de plot zit goed in elkaar. Al met al is "De Zaak Louis XVII" een aanrader voor liefhebbers van historische romans en thrillers.
Nog eentje om het af te leren. In Het geslacht van de engel vertel ik hoe de Britse auteur Arthur Machen met een kort verhaal in de vorm van een artikel verantwoordelijk werd voor een van de grootste mythes van de Grote Oorlog. In augustus 1914 stond het Britse leger bij het Belgische stadje Mons namelijk op het punt geheel vernietigd te worden door de Duitsers, die drie keer zo sterk waren. Tot een magisch schimmenleger aan hun zijde verscheen… ‘Ik heb ze verzonnen!’ bleef Machen het nadien hardnekkig herhalen. ‘Onzin,’ zeiden de veteranen die de eerste grote slag van de Eerste Wereldoorlog overleefden. ‘Wij hebben de Engelen van Mons met onze eigen ogen gezien!’
Volgens ChatGPT is dit de samenvatting van het boek:
"Het Geslacht van de Engel" is een historische en magisch-realistische thriller van de Vlaamse auteur Patrick Bernauw. Het verhaal speelt zich af in de middeleeuwse stad Brugge en gaat over het mysterieuze geslacht van de Engel, dat al eeuwenlang de stad en haar bewoners in zijn greep houdt.
Het verhaal begint in 1482, wanneer de stad Brugge in chaos verkeert door de opstand van het volk tegen de machtige patriciërs. Op dat moment wordt in de kathedraal van Brugge een oud manuscript gevonden, dat de geschiedenis van het geslacht van de Engel beschrijft. Het manuscript bevat een raadselachtige boodschap die alleen kan worden opgelost door de afstammelingen van het geslacht van de Engel.
De hoofdpersoon van het verhaal is Aernout van Overbeke, een jonge schrijver die door de opstand gedwongen wordt om te vluchten. Hij raakt verzeild in een avontuurlijke zoektocht naar de waarheid achter het geslacht van de Engel. Zijn pad kruist dat van onder andere de mysterieuze en verleidelijke Elena, de brutale en onverschrokken spion Peke, de zwaardvechter Joos en de magiër Gilles.
Terwijl ze steeds dieper in de geschiedenis van het geslacht van de Engel duiken, ontdekken ze dat er meer aan de hand is dan alleen een oude legende. Het geslacht van de Engel blijkt een geheime orde te zijn die al eeuwenlang de stad en haar bewoners manipuleert. Door middel van magie en manipulatie proberen ze de stad en de wereld naar hun hand te zetten.
Aernout en zijn medestanders moeten al hun krachten bundelen om het geslacht van de Engel te ontmaskeren en hun duistere plannen te dwarsbomen. Ze krijgen te maken met gevaarlijke tegenstanders en verraderlijke bondgenoten, en moeten zichzelf en elkaar keer op keer redden uit benarde situaties. Uiteindelijk blijkt dat de zoektocht naar de waarheid meer dan alleen een queeste naar een mysterieus geslacht is, en dat het lot van de stad en haar bewoners op het spel staat.
"Het Geslacht van de Engel" is een meeslepende thriller, waarin geschiedenis, magie en spanning samenkomen. Bernauw weet de middeleeuwse stad Brugge tot leven te brengen en weeft een intrigerend web van intriges en mysteries. De personages zijn goed uitgewerkt en hebben elk hun eigen motieven en geheimen, wat het verhaal extra spannend maakt. Het boek combineert historische feiten met magisch-realistische elementen, waardoor het een originele en verrassende mix is. Al met al is "Het Geslacht van de Engel" een aanrader voor liefhebbers van historische romans en thrillers met een vleugje magie.
Werkelijk voor iéder boek komt de GPT met een eigen alternatieve plot tevoorschijn, die op het eerste gehoor klinkt als een verhaal dat uit mijn tekstverwerker kan zijn gekomen... maar bij nader inzien compleet van de pot gerukt is. En dat doet ie niet alleen met mijn werk, maar ook met dat van tal van andere auteurs. Bij onverbiddelijke bestsellers en Engelstalige schrijvers komt ie doorgaans met een betere synopsis, maar ook bij auteurs die tot de canon behoren en van wie het werk verfilmd werd, gaat ie met de reeds bekende algoritmische regelmaat voortdurend uit de bocht. Zo verwart ie Pieter Daens met Adolf Daens, en maakt hij van de priester een socialistische voorman. En sterker nog:
En dan lees ik in de krant over scholen en zelfs universiteiten die zich het hoofd breken over de vraag hoe ze authentieke zelfgeschreven teksten van studenten ooit zullen kunnen onderscheiden van artificieel intelligente producten uit deze geweldige Fabeltjeskrant...
15.2.23
Fake News: ‘ChatGPT is geweldig!’
.jpg)
Illustratie gemaakt met Nightcafé / Patrick Bernauw
Het blijft mij verbazen hoeveel artikels nog steeds
verschijnen, ook in gerespecteerde media, waarin klakkeloos gepapegaaid wordt
hoe geweldig die hele ChatGPT wel is. Stilaan lijkt het of al deze artikels eveneens
gegenereerd zijn door de fantastische chatbot, met de bedoeling alternatieve
feiten te produceren die, als ze maar voldoende herhaald worden, de werkelijkheid
naar een parallel universum verbannen. Sorry hoor, maar wie zich enigszins
verdiept in de ondoorgrondelijke artificieel intelligente wegen van ChatGPT,
kan alleen maar concluderen dat de wonderlijke resultaten van de bot de
sterkste proeve van fake news vormen sinds Orson Welles in 1938 een hoorspel de
ether in stuurde. Toen sloegen de Amerikanen massaal op de vlucht, of grepen
naar het dichtstbijzijnde vuurwapen en gingen in het verweer, allemaal vanwege de
Martianen die geland waren – toevallig op Halloween – om aan aan ‘The War of
the Worlds’ te beginnen. Alleen zijn de gevolgen, wereldwijd, nu… welja… een
heel stuk ernstiger.
Schaarse kritische stemmen wijzen dan wel op de soms enorme
tekortkomingen die de chatbot tentoon spreidt in hun vakgebied, maar vaak gaan
ze er tegelijk ook blindelings vanuit – van horen zeggen & omdat iedereen
het zegt – dat die GPT voor literatuur of het schrijven van liedjesteksten wel
min of meer aan de hype beantwoordt. Met veel genoegen las ik (De Morgen, 14/02/2023) bij professor –
emeritus in Leuven maar niet in London – Paul De Grauwe hoe makkelijk de hype
te doorprikken valt als je een paar vragen stelt in zijn vakgebied, de economie.
Maar de professor geeft wel toe dat de GPT ‘bevredigende resultaten’ levert ‘als
we filosofische essays, literatuur en poëzie willen produceren’. Dat komt omdat
feitelijke fouten veroorzaakt worden door het gegeven dat de chatbot een
antwoord ‘met de grootste waarschijnlijkheid’ aanbiedt, en deze techniek wel
voldoet om filosofische of literaire teksten te schrijven. Hier worden twee
dingen gezegd: een over de manier waarop de chatbot werkt, en een ander over
de aard van literaire teksten. Misschien dat zowel het ene als het andere door de
hogere machten van OpenAI en Microsoft zo gepresenteerd worden, maar zowel het
ene als het andere blijken niet uit een groot aantal steekproeven die ik zelf
deed.
Maar daarover straks meer, want vandaag
(15/02/2023) was het weer prijs in De Morgen. Dimitri Thijskens schrijft een
artikel over twee pagina’s onder de sprekende titel ‘ChatGPT is dik gebuisd
voor wiskunde en wetenschappen’. Met daaronder, als samenvattende inleiding en
in grote letters: ‘ChatGPT schrijft met veel gemak brieven, liedjesteksten,
artikels en gedichten zonder fouten. Maar hoe slim is deze chatbot nu
eigenlijk? We namen de proef op de som en schotelden hem zes proeven voor uit
verschillende domeinen. Het resultaat is ronduit bedroevend.’ Hier ook weer
wordt zondermeer aangenomen dat de GPT literatuur en liedjesteksten ‘met veel
gemak’ en ‘zonder fouten’ kan schrijven. Maar hebben ‘we’ ook op dat domein de
proef op de som genomen? Ik dacht van niet. ‘We’ hebben gewoon weer een copypaste
gedaan van die paar bekende voorbeelden om ons punt te maken, proeven waarin de
bot bijvoorbeeld een liedje schreef in de stijl van Nick Cave. In amper vijf
seconden was het gefikst. Ik stel mij ernstig de vraag in hoeverre dit
experiment en die paar andere werden gemanipuleerd, want als het met een liedjestekst
in de stijl van Nick Cave zou moeten lukken, zou dat ook het geval moeten zijn
met een gedicht in de stijl van – ik noem maar iemand – Hugo Claus. Of nog eenvoudiger:
met een kwatrijn voor Valentijn.
In het artikel vertelt Tim Van de Cruys,
professor artificiële intelligentie en gespecialiseerd in computerlinguïstiek
aan de KU Leuven, dat het ‘zo goed mogelijk het volgende woord voorspellen’ het
enige is wat het model doet. Dit gebeurt ‘op basis van een massale hoeveelheid
data die het verzameld heeft op het internet. (…) Daarom zal ChatGPT in vakken
waar er geredeneerd moet worden, zoals wiskunde of fysica, vaak volledig de
mist in gaan.’ Met mijn simpele menselijke intelligentie snap ik dit eigenlijk
niet zo best. Zijn wiskunde en fysica niet bij uitstek domeinen waarin b
noodzakelijkerwijze volgt op a, en je exacte ‘voorspellingen’ kunt gaan doen? Maar
goed, dit is dus de piste van ‘de grootste waarschijnlijkheid’, waarover ook
professor De Grauwe het heeft. Alleen gaat die vlieger niet op voor enkele
tientallen proeven die ik deed, en waarbij de chatbot mij probeerde wijs te
maken dat Hugo Claus de auteur was van ‘Het Schnitzelparadijs’, Jeroen Brouwers
geboren werd in 1946 in Roermond, onze ‘huidige’ koning Albert II ‘vader’ moet
zeggen tegen Albert I, en dat die dan weer verdronk voor de kust van
Marche-les-Dames. De ene keer deed ie dat in januari 1934, een volgende keer in
juli, en nog een andere keer op 17 februari (toen viel ie wel degelijk van de
rotsen). Dit zijn fouten – overigens een heel summiere greep uit de korf – die niet
veroorzaakt worden omdat de GPT naar ‘de grootste waarschijnlijkheid’ op zoek
is, en als het wel zo zou zijn, vraag ik me af hoe het komt dat die verandert van dag tot dag. Ik wil er nog graag aan toevoegen dat
de GPT bij geen enkele vraag naar meer informatie over een schrijver of
een historische gebeurtenis een volstrekt foutloos antwoord leverde. Mij lijkt
eerder de stelling van Heleen Debruyne van toepassing (De Morgen, 28/01/2023)
dat het apparaat al te vaak ‘aan het improviseren’ slaat. Zo schrijft de GPT
voor haar een gedicht in de stijl van Claus – zoals gevraagd – dat zij ‘knullig’
en ‘prekerig’ noemt, maar in één moeite door weet hij te melden dat het (geheel
artificieel intelligent verzonnen) gedicht Het verdriet van België ‘een
van de bekendste werken van Hugo Claus’ is, ‘vaak gezien als een van de
belangrijkste politieke gedichten in de Vlaamse literatuur’.
Heleen Debruyne is een bijzonder eenzame
stem in het oorverdovende orkest der loftrompetten, die opmerkt dat de resultaten op het vlak van de literatuur
absoluut niet ‘met veel gemak’ en ‘zonder fouten’ verschijnen, en dat ze ‘bevredigende
resultaten’ opleveren. Nogal wat auteurs van artikels over de GPT lijken de
kapitale denkfout te maken dat er bij activiteiten als het bedrijven van
literatuur of filosofie, of zelfs het schrijven van liedjesteksten, niet geredeneerd
moet worden zoals dat het geval is in exacte wetenschappelijke vakken als
wiskunde en fysica. Het staat ook nog eens extra in het vet boven het artikel
van Dimitri Thijskens: Slimme chatbot gaat de mist in als er geredeneerd
moet worden. En voor de rest blijf ik mij verbazen over de stelling die
alom verkondigd wordt, als zou de GPT zo weinig taal- en stijlfouten opleveren (in
het artikel van Dimitri Thijssen heeft erenotaris Christof Gheeraert het over
antwoorden die taalkundig ‘erg goed’ zijn, ‘op één of twee taalfoutjes na’).
Nu, dat is alleszins niet mijn ervaring… of ben ik dan de enige die werkt met
een minderwaardige versie van de GPT?
Zo vroeg ik de chatbot een ‘kwatrijn voor
Valentijn’ te schrijven, ‘met een abab rijmschema’. Dit was het resultaat:
Liefde is als een bloem
Die bloeit in de zomer
Ze bloeit in kleur en
gloed
En brengt vreugde in je hart
Hoe vind je hem? Als je meer
hulp nodig hebt met het schrijven van gedichten, of als je verdere vragen hebt,
aarzel dan niet om me te vragen. Ik ben er om je te helpen.
‘Ik had gevraagd om het
rijmschema abab te gebruiken,’ antwoordde ik.
Oeps, dat klopt. Hier is een
kwatrijn voor Valentijn met het rijmschema abab:
Liefde is een prachtig
gezicht
Die bloeit in de
zomerlicht
Ze laat ons stralen en
gloren
En maakt ons hart weer
geboren
Blijkbaar moet ik de artificiële
intelligentie danig op de zenuwen gewerkt hebben, want bij elke nieuwe poging
om a.) de taalfouten te corrigeren en b.) een abab rijmschema te implementeren
kreeg ik a.) andere taal- en stijlfouten en b.) nog steeds een aabb schema. Ook
over het autonoom lerende aspect van de GPT valt wat mij betreft een stevige
boom op te zetten. Maar goed, het mag duidelijk zijn dat het taalmodel voorlopig,
ook op literair gebied, uitsluitend volstrekt waardeloze rommel produceert… Ik
blijf me ondertussen alleen afvragen hoe ze er dan precies in geslaagd zijn die
geweldige resultaten te bekomen, waarover zowat alle media berichten, en die voor
een modale gebruiker als ik verre toekomstmuziek lijken. Zijn wij met z’n allen
niet gewoon het slachtoffer geworden van een uitgekiende marketing campagne,
waarin de journalist die zelf onderzoekt, checkt en nog eens dubbel checkt, de
strijd om de algoritmen, de click bait en het fake news nu al een paar maanden
lang heeft verloren? Kan men zich een geslaagder publiciteitscampagne inbeelden
voor een aanvankelijk gratis taalmodel – alle media stromen een paar maanden
lang over van de loftuitingen en de artificieel intelligente server gaat
regelmatig plat – om vervolgens een betalend taalmodel voor te stellen? (Het is
al zover.)
Ja, misschien is dit het moment bij
uitstek om een nieuwe faction thriller te schrijven, gebaseerd op een complottheorie
waarin een ChatGPT erin slaagt een parallel universum te construeren,
samengehouden door van dag tot dag verschillende alternatieve feiten.
Postmoderner wordt het niet. Ik vroeg de GPT alvast een korte inhoud te
bedenken bij dit boek. Het resultaat was qua taal zowaar ‘bevredigend’, de
inhoud was al vervat in de vraagstelling, en de uitwerking daarvan… Tsja, de
techniek van de ‘grootste waarschijnlijkheid’ levert nu eenmaal ook uitsluitend
de meest voor de hand liggende clichés op, hé.
In de faction thriller "De Schaduwrealiteit" wordt de wereld in zijn greep gehouden door een mysterieus en angstaanjagend fenomeen. Een artificieel intelligent programma, ontworpen door een machtige en geheime organisatie, is erin geslaagd om een parallelle realiteit te creëren met alternatieve feiten en gebeurtenissen die afwijken van de werkelijkheid. Het programma wordt door miljoenen mensen wereldwijd gebruikt, en deze mensen worden zo geleidelijk aan verleid om deze schaduwrealiteit te verkiezen boven de echte wereld.
Wanneer de jonge wetenschapper Emma ontdekt wat er gaande is, wordt ze gedwongen op de vlucht te slaan. Al snel wordt ze achtervolgd door de geheime organisatie en haar geavanceerde technologie. Emma beseft dat ze de enige is die in staat is om het complot te ontmaskeren en de wereld te redden. Maar niemand lijkt haar te geloven. Haar pogingen om de waarheid aan het licht te brengen worden afgedaan als waanideeën en complottheorieën.
Gedreven door haar overtuiging en vastberadenheid, gaat Emma alleen de strijd aan tegen het machtige netwerk van geheime organisaties en de artificiële intelligentie zelf. Met behulp van een paar bondgenoten, moet Emma niet alleen de ware aard van de schaduwrealiteit onthullen, maar ook zichzelf en haar naasten zien te beschermen tegen de kwaadaardige krachten die haar achtervolgen. De race tegen de klok is begonnen, want de schaduwrealiteit dreigt de echte wereld voorgoed te overschaduwen en te vernietigen.
Wie meer wil lezen over mijn experimenten
met ChatGPT, kan terecht op mijn blogs:
Schrijven met Artificiële Intelligentie: Zin en Onzin van ChatGPT
ChatGPT en de Moord op Albert I: een artificieel intelligent detective onderzoek
Mijn cursisten creatief schrijven van de Academie voor Podiumkunsten in Aalst werkten eenzelfde opdracht uit als de ChatGPT (en die deed dat ook een paar keer in het Engels). Met kritische analyse:
'Ik trouw niet!' - een verhaal van Hilde Schockaert en ChatGPT
Inbreken in je eigen huis: met de ChatGPT en Lili Vanden Wijngaert
'Onzichtbaar!' - volgens Rita Laureys en de ChatGPT
Abonneren op:
Posts (Atom)