Sinds ik Mysteries van het Lam Gods publiceerde - in 1991 al - heb ik vele tientallen brieven en mails gekregen van lezers die mijn mening willen horen over een bepaalde piste die zij hebben onderzocht, of die zelfs samen met mij op onderzoek willen trekken. Eigenlijk ben ik al bijna een kwarteeuw niet meer actief bezig met onderzoek naar het verdwenen paneel van de Rechtvaardige Rechters - er zijn immers nog tal van andere spannende onderwerpen om over te schrijven, zoals mag blijken uit mijn nieuwe boek Een magisch-realist in Mysterieus België. Meestal vind ik de hypothesen ook iets te ver gezocht om geloofwaardig te zijn. En nog: 'Waarom zou je als dief bezig zijn met uiterst ingewikkelde codes om de bergplaats van een schilderij aan te duiden?'
Maar soms is er een piste bij die wel degelijk mijn aandacht trekt, zoals deze, van Wim Menheer, een collega trouwens. Ik deel ze hier dan ook graag met met jullie.
Na de vele vergeefse pogingen van vele speurders om het paneel van de Rechtvaardige Rechters op te sporen, wil ook ik mijn duit in het 'rechtvaardig' zakje doen. Mijn aandacht gaat volledig naar Arsène Goedertier. Op zijn doodsbed zei hij dat alleen hij wist waar het paneel lag. Waarom zou hij op zulk moment liegen? Hij was een fantast, hield van raadsels en spelletjes, dweepte met Arsène Lupin, de meester-oplichter die rijkdommen stal, ze opborg in geheime plaatsen en later verkocht om de opbrengst te verdelen onder de armen. Goedertier omkleedde de diefstal met raadselachtige brieven, tekens, schetsen en geheime spelletjes. Zou hij de gemeenschap hebben willen uitdagen met zijn raadsels om zo de speurtocht een 'Arsène-Lupintintje' te geven, een uitnodiging aan het publiek om de Rechters op te sporen?
Ziehier mijn stelling. De stelling van Arsène?
Op het paneel zien we de Rechters, verzameld op paarden. Achter hen een weg die naar een hoger gelegen burcht/kasteel leidt. Waar gaan zij naartoe? Naar het gerechtshof natuurlijk, naar hun meester. In Gent zou dat naar het oude gerechtshof zijn, naar de toenmalige stafhouder, Hyppolyte Metdepenningen. De man heeft een standbeeld voor het gebouw. Heeft Goedertier zich hierdoor laten inspireren? Tot daar het gissen. Maar wat heb ik verder ontdekt?
Het
standbeeld werd in 1997 gerestaureerd. Daar moet dus niet gezocht worden. Maar
na wat googlen zag ik de foto van het graf van Metdepenningen, gelegen op de
Westerbegraafplaats. Een praalgraf. Er is een sokkel met een beeldhouwwerk van
een muze die smekend opwaarts kijkt, naar de sarcofaag, het graf, erboven. Maar
ik ontdekte meer. Onvoorstelbaar zelfs.
Op de sokkel
staat de naam van Metdepenningen. En boven de G van de naam, verticaal in de
sokkel gegrift, staan 3 letters: (D)U A. De D is niet duidelijk zichtbaar op
de foto maar de U en de A wel. Dat zou ter plaatse nader moeten bekeken worden.
DUA was de schuilnaam waarmee Goedertier
zijn brieven ondertekende. Het blijft een raadsel wat het betekende. Verwees
hij hier naar een 'dua' (tweemaal A van Arsène), of naar een smeekbede (DUA =
Arabisch voor smeekbede)? Maar er is meer. Op zijn laatste brief stond bovenaan
in het midden de hoofdletters G. Deze zelfde letter op de sokkel,
waarboven DUA staat, was een symbool bij de Vrijmetselaarsgemeenschap: Grote
Geometer. En Metdepenningen was destijds een vrijmetselaar. De Muze wijst bovendien
met een tuil puntige palmen naar die G.
Ik keek ook
naar de schetsen van Goedertier, die werden gevonden na zijn dood. Een van de
schetsen heeft de duidelijke vorm van een praalgraf.
Tot daar
mijn opsporing. Bracht Goedertier de Rechters naar hun meester, naar hun baas,
de stafhouder? Het zou zeker de moeite lonen om deze piste toch nader te
onderzoeken en eens te gaan kijken naar het praalgraf op de
Westerbegraafplaats. Vergeten we ook niet dat Goedertier in een van zijn
brieven schreef dat 'de Rechters zich bevinden op de plaats waar ze in feite
thuishoren. En het is een plaats waar iedereen langs komt en waar de Rechters
niet ongezien kunnen verwijderd worden.' Klopt allemaal.
Met dank
voor de aandacht en… succes !
Wim Menheer
